Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasasının etkisiyle ortaya çıkan sahte sigorta vakaları, birçok sahtekârın yakalanmasına neden oldu. Sahte işyerlerinde çalışan kişiler adına kayıtlı olan sahte sigortalılık bilgileri inceleniyor ve usulsüz uygulamalara karşı önlemler alınıyor.
Örneğin, sahte sigorta yaptıran kişiler, geçmişte ödedikleri primleri kaybederek, emekli aylığı olarak aldıkları parayı faiziyle birlikte devlete geri ödemek durumunda kalıyorlar.
Sahte işyerlerinde bildirilen hizmetler, emekli aylığı bağlama sürecinde dikkate alınmıyor ve emeklilik sonrasında sahte işyeri tanımlaması yapılmışsa, bu hizmetler geçersiz sayılıyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), kâğıt üzerinde sigortalı gösterilen kişilere ve sahte işyerlerine karşı denetimleri sıklaştırarak, devleti zarara uğratanları tespit etmeye çalışıyor. Sahte sigortalılıkta birçok farklı yöntemin kullanıldığı belirlenmiş durumda.
Sahte sigorta girişleri, emeklilik için gün sayısını doldurma, sigorta ve vergi teşviklerinden yararlanma, asgari işçilik barajını aşma gibi amaçlarla gerçekleştiriliyor.
Sahte iş yeri açan ve insanları sahte sigortalı gösterenler hakkında sahtecilik suçlamalarıyla dava açılırken, işverenlerden ise sahte işyerinin açık kaldığı döneme ilişkin vergi cezaları alınıyor.
Yapılan soruşturmaların ardından, usulsüz işlemlere yardımcı olan ve Kurumu dolandıran personel hakkında da yasal işlem başlatılıyor.
EYT kapsamında hak iddia edebilmek için belirli tarihlerde sigortalı olarak çalışmış olmak gerekiyor. Ancak yapılan incelemeler sonucunda, bazı çalışanların usulsüz sigorta girişleri nedeniyle emeklilik hakları iptal edilebiliyor.
SGK, sahte sigortalılık bildirimleri tespit edilen işyerleri için “sahte, kontrollü veya şüpheli” iş yeri tanımlamaları yapıyor. Bu işyerlerinden sigortalı bildirimi yapılmış kişilerin hizmet dökümlerine özel işaretlemeler ekleniyor.
Çalışanların e-devlet üzerinden bu dökümleri kontrol etmeleri, sahte iş yeri kodlarını tespit etmeleri açısından önem taşıyor. Sahte iş yeri olarak tanımlanan iş yerlerinin e-sigorta kullanıcı kodları ve şifreleri askıya alınarak, internet üzerinden sigortalı girişi yapılması engelleniyor.
Sahte sigortalılık bildirimleri iptal edildikten sonra, emekli aylığı için geçerli prim gün sayısı yeniden hesaplanıyor ve sahte sigortalara ödenen maaşlar faiziyle geri alınıyor. Henüz şüpheli iş yerleri için rapor düzenlenmemişse, bu iş yerlerinden elde edilen primler de emeklilik işlemlerini etkilemiyor.
Ancak iş yerinin sahte olduğu belirlenirse, bu süreler emeklilik hizmet sürelerinden düşülüyor ve geriye kalan primler faiziyle birlikte tahsil ediliyor.
